FK Grafičar

Ovako je sve počelo

Svedoci davno minulih sećanja na početke Grafičara mogu da budu srećni da je ova ispričana priča istinita. Sada već davne 1922. godine grafički radnici okupili su se na uglu ulica Cara Lazara i Nikole Spasića i to u legendarnoj ''Trgovačkoj kavani''. Privremeni odbor je imao zadatak da prvo napravi nacrt Pravila, a potom i formira Osnivačku skupštinu RSK Grafičar. Odbor su činili Josip Štefanac, Dušan Filipović, Milan Stojanović, Milosav Rašić i Micko Ćurčić.

Krajem marta 1922. godine održana je osnivačka skupština i izabrana je prva Uprava kluba. Na čelu je bio predsednik Josip Štefanac, a ostale uloge su pripale redom Dušanu Filipoviću koji je postao sekretar kluba, Bogdan Poluga se kao blagajnik bavio finansijama, Velimir Obućina je bio ekonom dok su preostali članovi Uprave bili – Milan Stojanović, Milosav Rašić i Predrag Jovanović.

Da je svaki početak težak pokazali su i prvi koraci Grafičara. Trebalo je formirati ekipu, nabaviti preko potrebnu opremu, pronaći terene za treninge i utakmice i brojni drugi. Zahvaljući domišljatosti Uprave kluba problemi su brzo i rešeni. Tipografsko pevačko društvo grafičara ''Jedinstvo'' organizovalo je u kafani ''Takovo'' zabavu i ostvarilo prihod od 416.50 dinara koje je odmah prosledilo Grafičaru. Temelji za početak su postavljeni.

Svoju prvu utakmicu Grafosi su odigrali 16. aprila 1922. godine protiv rezervnog tima zemunske Starte. Na poljani iza Zemunske železničke stanice Grafičar je slavio rezultatom 1:0. Sekretar i desna polutka Dušan Filipović postigao je jedini gol i na taj način se upisao zlatnim slovima u knjigu istorije Grafičara, kao prvi sekretar i prvi strelac u istoriji kluba.

Prvi meč u svojoj istoriji RSK Grafičar je odigrao u sledećem sastavu – Đorđe Ćurčić, Ljubomir Brnović, Petar Stefanović, Živojin Mitrović, Đorđe Lazarević, Vlada Petrović, Velimir Mihajlović, Pavle Gavrilović, Petar Dančić, Dušan Filipović i Branko Anastasijević.

Prvi zvanični meč nije prošao tako slavno. Naime, 20. maja 1922. godine Grafičar je poražen od ekipe Srpski mač rezultatom 0:9, ali kako smo već rekli – svaki početak je težak i od nečega se mora početi.

Istorija i koraci do stadiona RFK Grafičar

Grafičar je polako rastao,došao do drugog razreda takmičenja, ali je 1929. godine došlo do prvih većih poteškoća. Brojni članovi Uprave napustili su klub, a zahtevi takmičenja su porasli toliko da je zahtevano da svaki klub ima rezervni tim, svoj podmladak i vlastito igralište. Za rešenje ovog problema pobrinula se Uprava Grafičara koja je uvažavala veliki ugled u RSZ (Radničkoj sportskoj zajednici). Opština je dodelila zemljište za radnički stadion od 18.000 kvadratnih metara.

Grafičar je nastavio da širi sportski i radnički duh, a najbolji svedok toga je bilo masovno osnivanje klubova pod imenom Grafičar u Bitolju, Zemunu, Skoplju, Kraljevu, Leskovcu, Šapcu i brojnim drugim mestima.

Sportska dostignuća Grafičara su bila sve veća. Zauzeto je 6. mesto 1935. godine u prvom razredu BLP-a, a to je ispraćeno i na organizacionom planu. Grafičar definiše sedište kluba, dobija svoju značku i boja kluba postaje do danas prepoznatljiva ljubičasta.

Grafičar je iz godina u godinu rastao, a viša sila je sprečila klub da dosegne još veće grane. Naime, zabeleženo je u istoriji da je 1941. zbog ratnih dešavanja prvi klub koji je po zahtevu države morao da obustavi svoje sportske i druge aktivnosti. Zanimljivo je istaći da je urgencijom države sva teško stečena oprema kluba prebačena na Sremski front i dodeljenja vojsci.

Nakon oslobađanja naše zemlje 27. oktobra 1945. godine organizovana je prva posleratna Skupština SD Grafičar. Za predsednika je izabran Borko Kostić, a RFK Grafičar učestvuje u gotovo svim sportskim aktivnostima u organizaciji grada Beograda. Ipak, nikako nije bilo lako. Bilo je neophodno stvoriti osnovne uslove da posle teških ratnih godina SD Grafičar stane na noge. Najviše energije uloženo je u izgradnju terena za sportove na vodi (reka Sava) i fudbalskog igrališta na Topčideru. Koliko je bilo teško najbolje svedoči podatak da je prvih 11 šortseva sašiveno od ukradene zastave države Bugarske sa topčiderske železničke stanice.

U tim godinama ime koje ima veliki značaj je Miša Pavić, poznat kao kasniji trener Crvene zvezde sa kojom je osvojio nekoliko titula prvaka države. Pavić je po mišljenju mnogih, isključlvo iz podmlatka Grafičara, formirao prvi tim koji je 1952. godine činio okosnicu reprezentacije grafičkih klubova koja je uspela te godine da savlada silnu Crvenu zvezdu rezultatom 3:2. Ta ekipa dovela je Grafose u Treću zonu, takmičenju koje po kvalitetu danas odgovara Drugoj ligi Srbije.

U tom periodu Grafičar u zajednici sa BASK-om dobija i novo igralište kod Careve Ćuprije. Ipak, i pored sjajne ekipe Grafičar je ispao iz Treće zone, pre svega zbog teške finansijske situacije jer se već tada težilo profesionalizmu.

1953. godine održan je turnir u organizaciji Grafičara koji je slavio 30 godina postojanja. Zanimljivo je istaći da je reprezentacija grafičkih radnika sa čak pet predstavnika RFK Grafičar ponovo savladala Crvenu zvezdu i to istim rezultatom (3:2). Napadač Grafosa Vragović je bio dvostruki strelac. Na kraju, predstavnici Zvezde su dali brojne poklone Grafičaru.

Grafičar je znao da slavi i za 40 i 50 godina postojanja. Tako se u prestižnom listu Sport našao tekst pod naslovom ''Ovako slave grafičari''. Naravno, tim povodom organizovan je fudbalski turnir 1972. godine koji je trajao četiri dana, a slavio je Osijek.

Znalo je da se proslavi, ali ne samo zbog jubileja, već i zbog sportskih rezultata. Te već pomenute 1972. godine Grafičar je osvojio Drugu beogradsku ligu, a dvojica prvotimaca Pantelić i Martinovič su postali prvoligaši. Dolazak u Prvu beogradsku ligu motivisao je Upravu da pokuša da renovira teren, ali nije stiglo potrebno odobrenje od Skupštine grada. Ipak, to nije omelo Grafičar da po mišljenju svih, a na čelu sa navalom Vujković, Dević, Panić, Krivokapić i Kolić, prikazuje najlepši fudbal u ligi. Grafosi postaju šampioni Prve beogradske lige i ostavaruju san – postaju srpskoligaš!

San je ostvaren! Crvena zvezda gost

Sezonu 1974/75 RFK Grafičar završava na 10. mestu, a početkom naredne sezone je oformljena Beogradska zona. Ta sezona je izrazito važna jer se ostvaruje najveći san ljubitelja Grafosa jer klub konačno dobija svoj stadion. U rekonstrukciju igrališta na Topčiderskoj zvezdi uloženo je 500.000 dinara. Najveže zasluge za to pripadaju Dragojeviću i Popoviću. Gost na otvaranju stadiona 23. jula 1975. bila je slavna Crvena zvezda predvođena legendarnim Džajićem, Antonijevićem, Filipovićem, Petrovićem, Saviće, Sušićem, Šestićem, Muslinom... Zvezda je slavila rezultatom 8:0, a ljubičasto su nosili Terzić, Helc Radić, Vujković, Vasić, Martinović, Filipović, Dević, Kolić, Krivokapić i Vlajić.

Trebalo bi istaći da su u avgustu iste godine ''ljubičasti'' odmerili snage i sa Partizanom koji je pobedio 5:1. Naredne godine Grafičar je zauzeo sedmu poziciju u Beogradskoj zoni, a u vitrine je uneo i dva pehara osvojenim na turnirima za 50 godina postojanja FK Železničar i Obilić.

Grafosi su u sezonu 1976/77 ušli veoma ambiciozno. Pred oko 3.000 gledalaca na Topčiderskoj zvezdi odigran je pripremni meč sa tadašnjim šampionom Jugoslavije Partizanom koji je pobedio 3:1. Grafičar je ostavio sjajan utisak, a posebno su se u štampi čuli hvalospevi o Miroslavu Helcu. Grafičar dve godine za redom takmičenje u Beogradskoj zoni završava na 2. mestu iza ekipe Beograda, a na kraju sezone 1976/77 karijeru završava Dragan Dević koji je nosio ljubičasto punih 18 godina.

Za osvajanje Beogradske zone je uvek malo falilo, a u sezoni 1978/79 je oformljen tim koji je imao kvalitet da to i ostvari. Ipak, promenljive igre ekipe nisu donele željeni ishod, a kao uteha je stigao trofej Kupa pobednika Beograda 1979. godine koji je podigrao kapiten grafičara Željko Kolić, a potom se zajedno sa Helcom oprostio od dresa ekipe. U čast povlaćenja Kolića odigran je novi prijateljski meč sa Crvenom zvezdom pred 3.000 gledalaca i crveno-beli su slavili sa 8:1. Za Grafičar su tada nastupali Arsić (Božović), Helc (Dunjić), Jelenković (Tošković), S. Todorović, Marković (Radulović), Memiši, Korolija, Jevremović (M. Todorović), Kojić (Skakavac), Stojadinović i Čolković (Rajić). Silnu Zvezdu predstavljali su: Ljukovčan (Živanović), Krmpotić, Jovin, Milovanović (Nikolić), Borovnica, Jurišić (Miletović), Petrović, Blagojević, Filipović (Milosavljević), Šestić i Repčić.

Grafičar je nastavio takmičenje u Beogradskoj zoni i čekao na eru svog čuvenog igrača Miroslava Helca koji je sada bio u novoj ulozi – trenera prvog tima. On je vodio ekipu sedam godina počevši sa sezonom 1995/96, a Grafose je u tom periodu odlikovala veoma dopadljiva igra. Grafičar se nalazio uvek u vrhu Zone, ali je malo falilo da se dograbi prvog mesta. Ono što se izdvaja u Helcovom periodu je prijateljski meč sa Vojvodinom 1989. godine kada je prvoligaš slavio 4:2 i to golovima u drugom poluvremenu. Grafičar je ostavio sjajan utisak protiv favorizovanog rivala, a pod posebnim utiskom je bio slavni trener Ljupko Petrović koji nije mogao da se otme impresiji da Grafičar prikazuje igru daleko bolju od ranga takmičenja u kom učestvuje.

Ipak, naredne sezone rezultati nisu bili očekivani i Helc je napustio klub uz reči: ''Nemam više živaca da radim u klubu koji će meni uvek biti svetinja''. Otišao je u Polet, ali je njegova ljubav prema Grafičaru ostala jer je nastavio da brani boje veterana kluba.

Trofej za ulazak u Drugu ligu Beograd 2016. godina.

Nakon sezone 2015/2016 FK Grafičar dobija pehar za izlazak iz Beogradske zone i plasman u viši rang takmičenja. Ovo je prvi pehar na Topčideru još od davne 1972. godine i osvajanja tadašnje Druge beogradske lige.

Prvoligaši i reprezentativci

Malo je poznato da je Grafičar kroz svoju istoriju dao i reprezentativce za nacionalni tim. Pre rata to je bio Jefta Petrović, a nakon istog Dragan Pantelić. Igrači iz Grafičara su trasirali sebi put i u prvoligaške ekipe pa je tako Stojadoinović nastupao za Rijeku, a Koškanac, Marković i Kidrič su nastupali za Partizan. Trebalo bi pomenuti i Martinovića i Stracimira koji su u Prvoj ligi branili boje Radničkog.

Za amatersku reprezentaciju nastupai su Dević, Vasić, Kojić i Helc, a veliki broj igrača je branio boje amaterske selekcije Beograda.

Rekli su o Grafičaru

Za kraj, ali ne i najmanje važno podelićemo šta su o našem klubu govorile istinske fudbalske veličine.

Vladimir Petrović – Pižon:

''Grafičar gledam od malih nogu i veoma sam zaljubljen u njega. To je, da se metarforično izrazim, pravi boemski klub čiji igrači igraju po mom ukusu – nadahnuto, lepršavao i iz zadovoljstva. Iznad svega iz zadovoljstva, sa ciljem da nadigraju protivnika sportskom i fer borbom, koja je gotovo uvek krasila Grafičar.''

Stanislav Karasi:

''Ja sam dete Čukarice, ali sam oduvek voleo da gledam mečeve BASK-a i Grafičara.''

Ljupko Petrović:

''Dopada mi se ekipa Grafičara jer igra lepršava i tehnički dopadljiv fudbal.''

Ilija Pantelić:

''Znao sam da beogradske ekipe imaju fudbal u malom prstu, ali nisam znao da Grafičar ima takve igračke mogućnosti.''

Blagoje Paunović:

''Uvek sam cenio Grafičar i navijao za ovaj klub. Možda zbog toga što je moj mlađi brat igrao u čuvenom podmlatku koji su vodili Čolović-Mijuga i profesor Dragutin Furunović.''